(Vervolg van vorig bericht)
‘Als er mensen zijn die liever niet naar een programma kijken waarin geesten worden opgeroepen omdat je geloof dat niet toelaat of misschien vanwege ervaringen die je zelf hebt met dierbaren die zijn overleden of als je bang bent dat je er slecht van zult slapen dan mag je nu het lokaal verlaten’, zeg ik.
Alle leerlingen blijven zitten.
Eerst bekijken we zonder onderbrekingen de vijf minuten van “The Ghost Whisperer” die ik thuis heb geanalyseerd . Opnieuw stel ik daarna de leerlingen in de gelegenheid weg te gaan, dit keer voor het geval ze liever niet het risico lopen hun geloof in Derek Ogilvie te verliezen.
Een meisje twijfelt, maar als ik haar aanmoedig naar de gang te gaan, blijft ze toch liever zitten. Ondanks dat ze horen wil wat ik te zeggen heb, vindt ze het wel jammer, zegt ze.
Niet voordat ik heb uitgelegd dat het menselijk verstand een centrale waarde is in het humanisme en dat humanisten oproepen steeds je verstand te gebruiken als je informatie tot je neemt en vooral als je levensvragen beantwoordt, kunnen we beginnen aan de analyse.
Het programma opent met een spannende tune. Er worden beeldfragmenten van emotionele momenten vertoond, een vrouw vertelt dat haar zoon door een messteek om het leven is gekomen, we zien een foto van de jongen. Ononderbroken klinkt er een sfeermuziekje. Snelle beelden, versnellende muziek, type opening van een actualiteitenrubriek, teksten zoals “geboren met een gave”, “onverklaarbare gebeurtenissen”, “beschermengelen” en “overleden geliefden”. Een voice-over vertelt dat Derek met zijn gave het land rond reist om mensen te helpen. Zijn werkterrein is het theater, de 300 mensen in de zaal kent hij niet. Het is zonder enige voorkennis van hun verhalen dat hij contact zal proberen te krijgen met de geesten die ze bij zich hebben.
Tussendoor zet ik de film een paar keer stil om de leerlingen te attenderen op dingen die mij zijn opgevallen. Bijvoorbeeld dat alles wat ze zien gemonteerd is, dat teksten je kunnen beïnvloeden zonder dat je het merkt doordat je aandacht gericht is op de beelden, dat - om te beoordelen hoe objectief informatie is - het raadzaam is je af te vragen wie het programma maakt en hoe dingen worden gebracht en dat het hier niet gaat om een documentaire, maar om een theatershow van een commerciële omroep die hoge kijkcijfers nodig heeft voor de opbrengsten van reclames.
Derek komt de zaal binnen onder een staande ovatie, drentelt rond, maakt grapjes en dan begint het. De voice-over vertelt ons hoe wij moeten interpreteren wat we gaan zien: ‘Derek krijgt contact met een mannelijke spirit’. Het commentaar blijkt niet overbodig want Derek zegt dat hij ene Piet zoekt, maar niet dat deze Piet een geest is. Als we elke paar seconden het beeld even stilzetten, merken we dat Derek de suggestie weet te wekken dat hij van alles weet over deze Piet zonder dat hij ook maar één bijzonderheid zelf vertelt. Alle informatie komt van de nabestaande op de tribune. We zien hoe de nabestaande de microfoon al voor de mond heeft als zij in beeld komt, we horen op een bepaald moment zelfs dat zij wordt gesouffleerd. Derek stelt vragen, doet soms iets dat op een veilige gok lijkt maar het is niet zeker of er niet veel meer is gezegd dan wij te zien krijgen. En de vrouw vertelt hem zoveel hij maar horen wil. Derek maakt enkele keren een triomfantelijk gebaar. Het publiek klapt.
Eén ding springt eruit: Derek vertelt de vrouw dat Piet haar zoekt. Piet kan haar niet vinden terwijl enkele minuten geleden werd beweerd dat Derek contact krijgt met de spirits die de mensen bij zich hebben. Hij doet ook net of hij van Piet allerlei bijzonderheden over de vrouw verneemt (die zij hem zelf vertelt). Een leerling merkt op hoe vreemd dit is. Hoe kan die Piet (en laat staan Derek) dat allemaal weten als hij niet weet waar zij is?
Sommige leerlingen maken tegenwerpingen. Dit is een slecht voorbeeld. Er zijn toch echt dingen die hij van mensen wist zonder dat hij die kon weten. En of ik alleen dit heb bekeken of nog meer? Ik heb inderdaad meer gezien, bijvoorbeeld de naam van iemand uit het publiek van wie Derek dingen wist. Ff googlen en ik kan zelf die persoon een reading afnemen.
‘Tjonge, ik denk daar allemaal nooit bij na, ik kijk er gewoon naar’, hoor ik een leerling zeggen.
De bel gaat. De klas vertrekt. Een lesuurtje per week heb ik, zeg maar drie kwartier effectieve lestijd.
Tijdens het schrijven van dit verhaaltje raadpleeg ik “RTL Gemist” nog even. Na enkele keren pauzeren blokkeert de video. Ik log uit en in, probeer het een tweede keer. Maar het is gedaan, het beeld blijft zwart.
________________________
De naam “Piet” is verzonnen.
________________________
